en | tr
İlk Jet Uçak, Henry Coanda
Ekim 1910'da, Paris'te düzenlenen İkinci Uluslararası Hava Taşımacılığı Fuarı'nda pervanesi olmayan oldukça garip bir uçak ortaya çıkmıştı.

Henry Coanda (7 Haziran 1886 - 25 Kasım 1972) bir Rumen mucitti.

 Henry Coanda

 

O zamanlar havacılıkta bir adım daha ilerleme hayalinin peşinden koşan ve Fransa'da yaşayan 24 yaşında bir mühendisti. Dirsekli kanatları, metal direkleri ve ahşap gövdeli bir çifte kanatlı uçak türü olan “sesquiplane” uçağı (bir tam kanat ve yarım kanattan oluşan), güç ünitesi büyüleyici bir üründü.

 

 

Coanda jetin kopyası - Bükreş'teki müzede

 

Kişi: 1

Tip: Sesquiplane (Çifte Kanatlı, Bir Tam Kanat ve Bir yarım Kanat)

Kanat Genişliği: 10.3 m (33 ft 10 in)

Uzunluğu: 12.5 m (41 ft 0in)

Kanat Alanı: 32.7 m2

Güç Ünitesi: Pistonlu Motor ve Jet Karışımı

 

59 yıl sonra bir röportajda, ilginç olan bu uçakları için tüm masrafların ailesi tarafından desteklendiğini ve bunun bir yandan maddi bir felaket olurken kendisi için ise harika bir teknik kazanım olduğunu açıkladı. Uçuş heyecanı tüm dünyaya yayılıyor ve mucitler sadece deneme yanılmayla uçmayı öğreniyorlardı. Wright kardeşlerden sadece 7 yıl ve Aurel Vlaicu'nun ilk kendi kendine güdümlü uçuşundan sadece 4 ay sonra "Propulseur" adlı kendi motorunun patentini aldı.

 

2001'de yapılan Coandă-1910'un tam boyutlu kopyası

Ulusal Romanya Askeri Müzesi

 

Çalışma Prensipleri;

Sistem, santrifüj fanlı ve sonradan yanmalı bir jet motorundan oluşuyordu. Türbini hareket ettirmek için 4 pistonlu Clerget model içten yanmalı ve su soğutmalı bir motor kullanıldı. Aşağıda bulunan resimdeki örnek, sadece yapıların seri mekanik düzenini değil, aynı zamanda motorun ayrı girişe ve jetin birbirine yakın dağılmış topolojisine nasıl uyumlu olduğu gerçeğini de gösteriyor. Motorun ön tarafında ayrıca türbin tahrikli fanın bulunmadığını ve itme kuvvetinin jet benzeri sağlandığını da gösteriyor.

 

Mayıs 1910'da Coanda'ya verilen ve 1911'de geliştirilen patentte, kontrollü türbinin, akışkanın akımından ve mekanizmanın kineti enerjisinden kaynaklanan reaksiyonları eksenel tepkimeler ile aracın ötelenmesini yani hareketini elde etmek üzere dönüştürmek amacıyla düzenlendiğini açıkça belirtildi.

 

Grabcad.com'da düzenlenmiş, Coanda uçaklarının notlar ile birlikte CAD modeli

 

Uçuş Denemesi;

10 Aralık 1910'da, Paris'in dışında yer alan Issy-les-Moulineaux'da uçağı test etmiş ve inişten kısa bir süre sonra çarpmıştı. Niyeti, aslında uçmak değil taksi sırasında uçağın kumandalarını incelemekti, çünkü nasıl uçuracağını bilmiyordu. Hava akımına enjekte edilen yüksek yakıt miktarı nedeniyle motor çok hızlı çalışmıştı. Karışımı azaltmaya çalışırken aniden kalkış yapmış olduğunu ve şehrin duvarlarının hızla yaklaştığını fark etti. Uçarken bir jetin kontrol edilmesi, o sıralarda kimsenin okulda öğrenmediği farklı pilot yeteneklerini gerektirirdi.

 

Miras;

1910'daki kazadan sonra evrak işi haricinde proje artık araştırılmadı. Yıllar geçtikçe havacılık hızla ilerledi ve sadece bir gelenek olan balonlarla uçulmakla kalınmayıp aynı zamanda havadan daha ağır olan araçlarla uçma fikri nihayet dünya çapında kabul edildi.

 

Coandă-1910 Modeli, Ulusal Romen Havacılık Müzesi

 

Birinci Dünya Savaşı sırasında teknoloji ve gelişim ihtiyacı çok fazla olsa da Hans von Ohain ordu için bir jet uçağı geliştirmeye başladığında yıl daha 1936'tıydı ve havacılık gerçek bir endüstri olmuştu.  27 Ağustos 1939'da Almanya'da ilk kez He 178 modelini uçurdular. Başka bir deyişle, teknoloji kullanılana kadar I. Dünya savaşında savaş pilotlarının uçtuğu ve bu esnada askeri havacılığın geliştiği geniş bir zaman aralığı oldu.

 

Henri Coanda gerçekten de vaktinin çok ilerisinde olan bir adamdı. Bazı bilim insanları bugün Coanda'nın kendi zamanının 30 yıl ilerisinde doğduğunu söylüyorlar, aslında tarihleri mukayese edecek olursanız henüz 29 yaşındaydı.

 

 

 

×

Bilgi